Op 18 september 2023 heeft de Advocaat-Generaal Wattel geconcludeerd dat de Wet Rechtsherstel box 3 nog steeds het discriminatieverbod en het eigendomsgrondrecht schendt voor bezitters van ander vermogen dan spaargeld. Ben je in bezit van zo’n vermogen (beleggingen, 2e woning, e.d.)? Dan is onderstaande conclusie van de Advocaat-Generaal mogelijk van invloed op jouw belastingaangfite.
Ontstaan van het geschil – Wet Rechtsherstel box 3
De Wet Rechtsherstel box 3 is een reparatie van de wet naar aanleiding van het Kerstarrest (uitspraak Hoge Raad 24 december 2021). De kern van dit zogenaamde Kerstarrest is dat het box 3-stelsel in bepaalde gevallen in strijd is met het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).
De Wet Rechtsherstel box 3 herstelt de situaties die in strijd zijn met het EVRM. Met terugwerkende kracht wordt een nieuwe berekening van het box 3-inkomen opgesteld over de jaren 2017-2022. Wanneer de te betalen belasting volgens de nieuwe berekening lager is dan volgens de oude methode, dan wordt de nieuwe berekening gehanteerd.
Vervolgens is de regering van plan om per 1 januari 2026 de inkomsten uit vermogen te belasten op basis van het werkelijke rendement. Hoe dit exact vorm wordt gegeven is op dit moment nog steeds onbekend.
De conclusie van de Advocaat-Generaal is genomen naar aanleiding van een rechtszaak (ECLI:NL:PHR:2023:655). Deze zaak betreft een echtpaar dat in bezit is van reserves van drie verenigingen van eigenaren (VvE’s) voor een bedrag van in totaal € 10.807. In de belastingaangifte moeten deze bedragen worden vermeld onder ‘overige bezittingen’ welke met een fictief rendement van 5,38% wordt belast. Echter is het wettelijk verplicht om de VvE-reserve op een bankrekening aan te houden. Het echtpaar is zodoende van mening dat de VvE-reserve ‘banktegoeden’ zijn. Deze worden met een fictief rendement van 0,12% belast.
Uitspraak Hof
Op basis van het werkelijke rendement van de VvE-reserves en het feit dat het wettelijk verplicht is om de VvE-reserve aan te houden op een bankrekening, oordeelt het Hof Arnhem-Leeuwarden dat de VvE-reserve als ‘banktegoeden’ worden aangemerkt. Vervolgens is de staatssecretaris in cassatie gegaan, met als standpunt dat de wetgever niet beoogt om de ‘overige bezittingen’ uit te splitsen in verschillende vermogenstitels met elk een eigen rendement.
Conclusie Advocaat-Generaal Wattel
Als gevolg van de zojuist benoemde rechtszaak concludeert Advocaat-Generaal Wattel dat de Wet Rechtsherstel box 3 het discriminatieverbod en het eigendomsgrondrecht schendt voor bezitters van ander vermogen dan spaargeld. Zeer verschillend renderende of negatief renderende beleggingen worden namelijk belast naar één positief rendement.
Als gevolg hiervan betaalt de onder gemiddelde belegger alsnog te veel belasting en betaalt de boven gemiddelde belegger nog steeds te weinig belasting. Bovendien geeft de Advocaat-Generaal aan dat een gemiddelde belasting op vermogensinkomsten juridisch onmogelijk is. De werkelijke inkomsten van belastingplichtigen worden namelijk niet of onvoldoende benaderd.
De Advocaat-Generaal adviseert de Hoge Raad om de rechtszaak terug te verwijzen naar Hof Arnhem-Leeuwarden om het werkelijke rendement van het gehele vermogen van het echtpaar vast te leggen en dat te vergelijken met het rendement volgens de Wet Rechtsherstel box 3. Het laagste bedrag dient te worden belast in box 3.
De kans is groot dat de Hoge Raad het advies van de Advocaat-Generaal overneemt. Dit betekent dat het box 3-inkomen gebaseerd wordt op het werkelijk genoten rendement. Hoe het werkelijk genoten rendement bepaald moet worden is nog niet bekend. Hopelijk geeft de Hoge Raad in haar uitspraak richtlijnen hoe dit bepaald moet worden.
Inmiddels zijn de plannen van de Tweede Kamer om de tegoeden van de VvE op te nemen onder banktegoeden waardoor dit specifieke onderdeel voor de toekomst is opgelost. De overige categorieën worden ook de komende jaren met een fictief rendement belast.
Ben je in bezit van vermogen anders dan spaargelden? Dan is het werkelijke rendement in de toekomst van groot belang. Heb je vragen hierover? Neem dan gerust contact met ons op, wij zoeken dit graag voor je uit.