Ondernemingsvorm en fiscale structuur
Een van de eerste én belangrijkste dingen die je doet bij de start van een bedrijf, is het kiezen van een rechtsvorm. De gekozen rechtsvorm heeft gevolgen voor je aansprakelijkheid en belastingverplichtingen. Natuurlijk kun je de rechtsvorm ook in een later stadium nog aanpassen, maar dat is een vrij ingewikkelde en dure aangelegenheid. Het verdient daarom aanbeveling om nog vóór de start te kiezen voor een rechtsvorm die bij jou en je onderneming past.
Onze adviseurs bespreken graag met jou de mogelijkheden zodat wij samen de beste keuze kunnen maken voor jou en je onderneming.
Welke rechtsvorm past bij jouw onderneming?
Eenmanszaak
Veel starters kiezen voor de eenmanszaak als rechtsvorm. Een eenmanszaak is een bedrijf waarvan één persoon eigenaar is. Dat wil overigens niet zeggen dat er ook per definitie maar één persoon werkt in de onderneming. Als je direct of in een later stadium personeel wilt gaan aannemen, kun je dus eveneens kiezen voor een eenmanszaak. Voor de eenmanszaak gelden geen oprichtingseisen. Er hoeft geen akte te worden opgemaakt; inschrijving van de eenmanszaak in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel is echter wel verplicht.
Juridisch gezien bestaat er in de eenmanszaak geen onderscheid tussen privévermogen en zakelijk vermogen: dat kan een belangrijk risico zijn. Want als het mis gaat met je bedrijf, dan is de kans groot dat je ook bijvoorbeeld je koophuis en inventaris kwijtraakt aan de schuldeisers. Wanneer je getrouwd bent of gaat trouwen, kan het om deze reden dus slim zijn om huwelijkse voorwaarden te laten opstellen.
Vennootschap onder firma (vof)
De vennootschap onder firma (vof) heeft meerdere eigenaren (de vennoten of firmanten). Deze eigenaren kunnen bestaande personen zijn, maar ook rechtspersonen zoals besloten vennootschappen (bv’s). Aan de oprichting van een vof worden, evenals aan een eenmanszaak, geen bijzondere eisen gesteld. Hoewel het niet verplicht is een firma- of vennootschapscontract op te (laten) maken, is het wel raadzaam om afspraken over verantwoordelijkheden en bevoegdheden en winstverdeling schriftelijk vast te (laten) leggen. Hierbij kun je de hulp van een notaris inroepen. De vof moet worden ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
De vennoten binnen een vof zijn hoofdelijk aansprakelijk. Dat betekent dat wanneer de vof haar verplichtingen niet nakomt, iedere vennoot met zijn of haar privévermogen voor 100 procent aansprakelijk is, zelfs als deze schulden door een andere vennoot binnen de vof zijn aangegaan. Evenals bij de eenmanszaak kan het hier daarom verstandig zijn om huwelijkse voorwaarden te laten opstellen.
Maatschap
Een maatschap is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen -maten-, die onder een gemeenschappelijke naam een beroep uitoefenen. De maatschap komt veel voor bij (tand)artsen, architecten, advocaten en fysiotherapeuten. Iedere maat brengt iets in, bijvoorbeeld arbeid, geld of goederen. Het voordeel hieruit wordt gedeeld.
Maatschappen moeten zich sinds 2008 inschrijven in het Handelsregister. Dit geldt niet voor maatschappen die niet extern optreden – zogeheten stille maatschappen, zoals kostenmaatschappen.
Het is niet verplicht om een akte op te stellen bij de oprichting van een maatschap. Het is wel aan te raden om onderlinge afspraken vast te leggen bij een notaris, om onenigheid tussen de maten te voorkomen. Zo doe je er bijvoorbeeld verstandig aan om vast te leggen wat de inbreng is van de maten, welke winstverdeling je gaat hanteren, hoe de verdeling is van bevoegdheden en wat er gebeurt als de maatschap wordt beëindigd.
Alle maten zijn aansprakelijk voor gelijke delen: een belangrijk verschil tussen een maatschap en een vof, waar iedere vennoot voor 100 procent aansprakelijk is.
Besloten vennootschap (bv)
De besloten vennootschap, vaak simpelweg afgekort naar bv, is een veelgebruikte rechtspersoon, waarbij het kapitaal in aandelen is verdeeld en de risico’s van hoofdelijke aansprakelijkheid worden beperkt. Deze aandelen zijn in het bezit van aandeelhouders, maar kunnen niet vrij worden verhandeld. Een belangrijk voordeel van de bv is dat het een rechtspersoon is. Dat houdt in dat in veel gevallen niet jij, maar de bv aansprakelijk is voor eventuele schulden. Let op: als de schulden zijn ontstaan door wanbeleid kun je hierop wél persoonlijk worden aangesproken. Als directeur ben je in dienst van de onderneming.
Een bv kan door een of meerdere personen worden opgericht. Bij de oprichting moest de bv vroeger beschikking hebben over een kapitaal van achttienduizend euro (in de vorm van geld of natura, zoals onroerend goed). Dat is niet meer het geval. Sinds 1 oktober 2012 is namelijk het nieuwe bv-recht ingegaan. De wetgeving met betrekking tot de besloten vennootschap (bv) is sindsdien aanzienlijk veranderd. Onze adviseurs kunnen jou hier alles over vertellen.
Commanditaire vennootschap (cv)
Een commanditaire vennootschap (cv) is in feite een bijzondere vorm van de vof. Het is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen (vennoten). Bij de cv bestaan twee soorten vennoten: beherende en stille (commanditaire) vennoten. De stille vennoten zijn alleen financieel betrokken. Zij mogen niet namens de cv naar buiten treden.
De oprichting van een commanditaire vennootschap is vormvrij: er gelden geen formele vereisten. Wel wordt aangeraden om een schriftelijke akte op te maken waarin je vastlegt wat precies tussen de vennoten overeen is gekomen. Het is verplicht de commanditaire vennootschap in het Handelsregister in te schrijven. Mocht de vennootschap haar verplichtingen niet meer kunnen nakomen, dan zijn de beherende vennoten privé hoofdelijk aansprakelijk voor 100 procent. Dit geldt niet voor de commanditaire vennoten. Zij zijn slechts aansprakelijk voor het bedrag dat zij hebben ingebracht.
Naamloze vennootschap (nv)
Slechts weinig starters zullen bij de oprichting van hun bedrijf kiezen voor een nv. Het gaat hier om een vennootschap waarvan het kapitaal is verdeeld in aandelen, maar anders dan bij de bv zijn de aandelen van een nv overdraagbaar. De eisen bij het oprichten van een nv en een bv komen redelijk met elkaar overeen. Een wezenlijk verschil is echter dat je ten tijde van de oprichting van een nv, je dient te beschikken over een minimumkapitaal van €45.000,-. Bij het oprichten van een bv is dit niet verplicht.
Zowel de bv als de nv moeten jaarstukken opstellen en inleveren bij de KvK. De wijze waarop dit moet gebeuren, hangt af van de grootte en omvang van het bedrijf. Voor de aansprakelijkheid, belastingen, sociale zekerheid en continuïteit van de nv, gelden dezelfde regels als voor de bv. Voor een nv in oprichting gelden dezelfde regels als voor een bv in oprichting.
Vereniging
Een vereniging is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen (leden) met een gemeenschappelijk doel. Belangrijke voorwaarde is dat het maken van winst om onder de leden te verdelen, geen doel mag zijn. Er mag wel winst gemaakt worden, maar die moet dan ten goede komen aan het gemeenschappelijke doel. De hoogste macht in een vereniging ligt bij de Algemene Ledenvergadering, waar alle leden in principe één stem hebben. De ledenvergadering benoemt het bestuur (dat de leiding heeft over de dagelijkse gang van zaken) meestal uit haar midden. Alle verenigingen hebben rechtspersoonlijkheid. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid en verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid.
Stichting
Een stichting is bedoeld om met behulp van een vermogen een bepaald doel te realiseren. Dit doel staat beschreven in de statuten. Een stichting kan een onderneming hebben en winst maken. Die winst moet echter wel ten goede komen aan een ideëel of sociaal doel. Een stichting heeft geen leden en wordt opgericht bij notariële akte of testament. Een stichting kan door één of meer personen worden opgericht. Dit kunnen natuurlijke personen zijn, maar ook rechtspersonen (zoals de bv). In de notariële akte staan de statuten van de stichting beschreven. In de statuten staan onder meer de naam van de stichting, maar ook het doel, de wijze van benoeming en ontslag van bestuurders.
Een stichting moet worden ingeschreven in het Handelsregister. Zolang dit niet is gebeurd, is iedere bestuurder privé aansprakelijk. De stichting is een rechtspersoon en dus een zelfstandig drager van rechten en plichten, net als bij een natuurlijk persoon. De bestuurders van een stichting zijn niet aansprakelijk voor schulden van de stichting. Als de stichting onder de heffing van de vennootschapsbelasting valt, zijn de antimisbruikwetten wel van toepassing en kunnen bestuurders onder omstandigheden aansprakelijk worden gehouden.
Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij
Een bijzondere en dus weinig voorkomende rechtsvorm is de coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij. Een coöperatie komt op voor de materiële belangen van de leden, door overeenkomsten met ze af te sluiten. De winst mag worden uitgekeerd aan de leden. Een onderlinge waarborgmaatschappij is een vereniging van ondernemers die zich bezighouden met verzekeren. De vereniging sluit verzekeringsovereenkomsten af met de leden in het verzekeringsbedrijf dat de vereniging uitoefent. Voor deze rechtsvorm gelden vrijwel dezelfde regels als voor een coöperatie.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten coöperaties:
- bedrijfscoöperaties, waarbij de leden het bedrijf uitoefenen en de coöperatie zorgt voor de inkoop, verkoop en/of bepaalde diensten;
- consumentencoöperaties, waarbij de leden goederen van de coöperatie kopen, die deze voor de leden gezamenlijk heeft ingekocht;
- producten- of dienstencoöperaties, waarbij de leden tegelijkertijd werknemer zijn van de coöperatie.
Een coöperatie wordt opgericht door minimaal twee personen. De oprichting vindt plaats bij notariële akte. De coöperatie moet worden ingeschreven in het Handelsregister en is verplicht om elk jaar de jaarstukken op te stellen en openbaar te maken.
